Trần Tấn

Ông Trần Tấn (?-1874) là nhân sĩ yêu nước, đỗ Tú tài, làm chức Bang biện huyện Thanh Chương, nên gọi Cố Bang, quê tỉnh Nghệ An. Cuối năm 1873, trước việc triều đình Huế chuẩn bị ký Hòa ước Giáp Tuất nhường trọn 6 tỉnh Nam Kỳ cho Pháp, ông cùng Tú tài Đặng Như Mai cho rằng theo dư luận, vua Tự Đức là con Trương Đăng Quế, nên không thương tiếc cơ nghiệp nhà Nguyễn, còn người Pháp đã nhờ sự giúp đỡ của giáo dân nên mới đánh chiếm được nước ta, bèn tổ chức cuộc khởi nghĩa ở Nghệ An, dưới danh nghĩa phong trào Văn Thân, với khẩu hiệu “Sát tả yên lương, diệt Trương phù Nguyễn". Phong trào được văn thân các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình hưởng ứng nhiệt liệt, chiếm được các phủ huyện Tương Dương, Quỳ Châu, Anh Sơn, Thanh Chương, Diễn Châu, đánh lan ra cả phủ Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Các quan tỉnh Nghệ An tiễu trừ không được. Triều đình Huế phải cho đem quân ra đàn áp. Cuộc khởi nghĩa thất bại, ông phải rút lên vùng Cam Môn thuộc nước Lào, rồi bị bệnh qua đời.